تحلیل کیفی

مجله علمی دانشگاه

زمینه و هدف: عدم آشنایی کافی با رویکرد پژوهشهای کیفی و کمی، باعث استفاده نابه‌جا از آنها شده است. معرفی کامل جنبه‏های مختلف این دو رویکرد به برطرف شدن ابهامات موجود در مورد آنها کمک می‌نماید و نقش مؤثری در بکارگیری آنها دارد؛ مطالعه حاضر تحلیل کیفی با هدف مقایسه ویژگیهای مطالعات کیفی و کمی از جنبه‏های گوناگون بخصوص از نظر روش تحلیل اطلاعات انجام شد.روش بررسی: در این تحقیق، اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‏ای، اینترنتی و مکاتبه با انجمنهای پژوهشی جمع‏آوری و سپس مقالات و مطالبی که با موضوع ارتباط بیشتری داشتند، انتخاب و مطالب آنها استخراج شد.یافته‌ها: پژوهش کیفی نظیر پژوهش کمی یک روش منظم بررسی است. در این نوع تحقیقات، اطلاعات به صورت شرح و توصیف پدیده‏ها ارائه می‏شوند؛ گر چه امکان دارد در مواردی نظیر پژوهش کمّی از اعداد و ارقام نیز استفاده شود. از طرفی هدف عمده تحقیقات کیفی توصیف پدیده، تدوین فرضیه و ایجاد نظریه است؛ در حالی که پژوهشهای کمّی به دنبال آزمون فرضیه هستند تا ارتباط بین متغیرهای خاص را توضیح دهند. تحلیل اطلاعات کیفی بیشتر روش استقرایی است؛ در صورتی که پژوهشگران کمّی از تحلیل قیاسی بهره می‏جویند.نتیجه‏گیری: از آنجا که تحقیقات کیفی از نظر موضوع مورد مطالعه، اهداف و کاربردها، تکنیک‌های جمع‏آوری اطلاعات، تعداد نمونه‏ها، روش نمونه‏گیری و بخصوص چگونگی تحلیل داده‏ها با تحقیقات کمی متفاوت هستند، معرفی و آموزش تحقیقات کیفی برای همه پژوهشگران و بویژه دانشجویان مقطع دکترای تخصصی و دستیاران تخصصی توصیه می‏شود.

رویش روان شناسی (نشریه علمی)

Bidadian M, Rasoolzadeh Tabatabaei S, Naser Moghadasi A, Ahmadi F. Qualitative Analysis of Psychological Factors Affecting the Delay in Progression of Multiple Sclerosis. Rooyesh. 2020; 9 (6) :147-158
URL: http://frooyesh.ir/article-1-1971-fa.html

بیدادیان مریم، رسول زاده طباطبایی سیدکاظم، تحلیل کیفی ناصرمقدسی عبدالرضا، احمدی فضل الله. تحلیل کیفی عوامل روان‌شناختی مؤثر در تأخیر پیشروی بیماری مولتیپل اسکلروزیس. رویش روان شناسی. 1399; 9 (6) :158-147

مریم بیدادیان 1 ، سیدکاظم رسول زاده طباطبایی 2 ، عبدالرضا ناصرمقدسی 3 ، فضل الله احمدی 4

1- دانشجوی دکترای روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2- دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، [email protected]
3- استادیار، گروه بیماری‌های مغز و اعصاب، مرکز تحقیقات ام اس بیمارستان سینا، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
4- استاد، گروه پرستاری، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت تحلیل کیفی مدرس، تهران، ایران.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی کیفی عوامل روان­شناختی مؤثر در تأخیر پیشروی مسیر بیماری مولتیپل اسکلروزیس بود. مطالعه حاضر از لحاظ روش، یک پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس در مرحله پیشرونده ثانویه مراجعه­کننده به کلینیک MS بیمارستان سینا بود که با تأخیر وارد مرحله پیشرونده شده بودند. نمونه­گیری در ابتدا به صورت هدفمند انجام شد و سپس به شکل نظری ادامه یافت و نمونه نهایی پس از اشباع نظری به 13 نفر رسید. مصاحبه بدون ساختار و مصاحبه نیمه­ساختاریافته با سؤال­های باز به عنوان شیوه جمع­آوری اطلاعات انتخاب شد. تحلیل داده­ها، از طریق کدگذاری مصاحبه­ها و تحلیل محتوای کیفی صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده­ها منجر به تولید درون­مایه اصلی سازوکارهای یاری­سان گردید که شامل سه مقوله اصلی سبک مقابله­ای کارآمد، حمایت اجتماعی ادراک­شده و سرسختی و تاب­آوری و هفت زیرمقوله بود. یافته­های این پژوهش نشان داد که برخی عوامل روان­شناختی در مسیر بیماری مولتیپل اسکلروزیس می­توانند نقش محافظتی و یاری­رسان را برای افراد مبتلا ایفا کنند و ورود اجتناب­ناپذیر به مرحله پیشرونده ثانویه را به تعویق بیندازند، از سرعت پیشروی بیماری بکاهند و از وقوع حمله­های مکرر جلوگیری نمایند.

نوع مقاله: پژوهشي | موضوع مقاله: سلامت
دریافت: 1398/12/12 | ویرایش نهایی: 1399/6/10 | پذیرش: 1399/1/3 | انتشار: 1399/6/10 | انتشار الکترونیک: 1399/6/10

فصلنامه

Alaie H, Amiri Ghale Rashidi N, Amiri M. A qualitative analysis on family physician's program to identify the causes as well as challenges of the failure of program accomplishment. jhosp. 2020; 19 (3) :55-66
URL: http://jhosp.tums.ac.ir/article-1-6254-fa.html

علائی حسین، امیری قلعه رشیدی نیلوفر، امیری مجتبی. تحلیل کیفی برنامه‌ پزشک خانواده به منظور شناسایی علل و چالش‌های عدم پیشرفت برنامه. بیمارستان. 1399; 19 (3) :66-55

1- استاد مدیریت دانشگاه امام حسین، تهران، ایران.
2- دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش تصمیم‌گیری و خط‌شی گذاری عمومی، دانشگاه تهران، پردیس البرز، تهران، ایران (*نویسنده مسئول) ،[email protected]
3- دانشیار مدیریت، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، رئیس مرکز پژوهش‌های کاربردی مدیریت؛ تهران، ایران.

زمینه و هدف: برنامه پزشک خانواده از مهم‌ترین تلاش‌های نظام سلامت ایران برای ایجاد نظام ارجاع در کشور، تدوین و در چند استان به اجرا درآمد، ولی به دلایلی چند با چالش‌های اساسی روبرو شد که موجب عدم پیشرفت برنامه گردید لذا پژوهش حاضر با هدف تحلیل برنامه‌ مذکور به منظور شناسایی علل و چالش‌های عدم پیشرفت برنامه صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: مطالعه گذشته‌نگر حاضر از نوع تحلیل سیاست، یک پژوهش کیفی است، در آن نمونه‌گیری مبتنی بر هدف بوده و جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از تحلیل اسناد و مصاحبه نیمه‌باز انجام شده است. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل تم در چارچوب مثلث سیاست‌گذاری و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA انجام شد.
نتایج: بر اساس چارچوب مطالعه، چالش‌‌های برنامه در بعد زمینه عبارت‌اند از: تضاد منافع، قائم به فرد بودن برنامه‌‌ها، عدم ثبات در مدیریت و برنامه‌ها، توجه ناکافی به فرهنگ‌سازی و منابع و زیرساخت‌‌ها، در بعد محتوا عبارت‌اند از: رویکرد اجرایی نامتناسب، عدم بومی‌سازی، انتخاب ابزار نامناسب، شفافیت ناکافی و ابهام در اهداف، وظایف و مسئولیت‌ها. در بعد فرآیند؛ چالش‌های فرآیند بر اساس چرخه خط‌‌مشی‌گذاری مورد بررسی قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: اجرای برنامه پزشک خانواده متأثر از عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی است. از آنجا که این برنامه‌ مجدداً مورد توجه وزارت بهداشت قرار گرفته است، لازم است سیاست‌گذاران و تصمیم گیران نظام سلامت با در نظر گرفتن موانع و چالش‌های مطرح شده به اصلاح محتوا و روش‌های تحلیل کیفی اجرای برنامه اهتمام ورزند.

نوع مطالعه: مطالعه ی موردی | موضوع مقاله: سیاست گذاری ، برنامه ریزی و رهبری و مدیریت در بیمارستان
دریافت: 1398/11/26 | پذیرش: 1399/6/19 | انتشار: 1400/2/9